Als gevolg van de stijgende consumptieprijzen in ons land ontvingen honderdduizenden werknemers in januari 2023 een stevige loonindexering. Die indexering geldt echter niet voor zelfstandigen. Hoe pas ook jij je tarieven correct aan? En hoe communiceer je dit op een positieve manier naar je klanten?
Wanneer de prijs van goederen en diensten stijgt, stijgen de lonen van de werknemers in de privésector. Dit geldt ook voor de weddes van ambtenaren en de sociale uitkeringen (voor pensioen, werkloosheid, ziekte, …). In bijna alle private sectoren in ons land zijn de lonen van werknemers gekoppeld aan de inflatie. Alleen in enkele kleine paritaire comités worden de lonen niet geïndexeerd, al zijn daar wel afspraken op ondernemingsniveau mogelijk.
De loonindexering is een medaille met twee zijden: enerzijds beschermt dit mechanisme de koopkracht in onze samenleving, anderzijds jaagt het werkgevers ook op (loon)kosten. Als zij op hun beurt deze kosten doorrekenen aan klanten, kan dit een gevaarlijke spiraal in gang zetten.
Een economisch gezond indexcijfer bedraagt circa 2%. Maar omwille van onder meer het conflict tussen Rusland en Oekraïne en stijgende energie- en voedselprijzen gingen de prijzen van goederen en diensten het voorbije jaar door het dak. Het gevolg? Het loon van ruim een half miljoen bedienden uit de privésector (Paritair Comité 200) steeg op 1 januari 2023 met maar liefst 11,08%. Concreet betekent dit dat een bediende met een bruto maandsalaris van 3.000 euro sinds begin 2023 een salaris van 3.332 euro ontvangt.
Die financiële ademruimte kunnen werknemers zeker appreciëren. Maar als zelfstandige geniet je jammer genoeg niet van dit mechanisme. Toch is ook voor jou het dagelijks leven een pak duurder geworden.
Voor prijsafspraken per uur, per prestatie of per dag gelden geen wettelijke spelregels wat de indexering betreft. Of een opdrachtgever al dan niet indexeert, hangt af van wat je hierover in een samenwerkingscontract hebt bepaald. Weet wel dat in langlopende contracten een indexering in de praktijk meestal wel gewoon wordt toegepast, in plaats van hier jaarlijks over te moeten onderhandelen.
Als zelfstandige bepaal je zelf jouw tarieven. Je moet dus zelf ook de knoop doorhakken of je een eventuele indexering toepast. Heel wat zelfstandigen twijfelen of dit kan en – als ze toch een tariefaanpassing overwegen – hoe ze dat correct moeten aanpakken.
Eén ding is duidelijk: een tariefaanpassing op basis van de levensduurte is helemaal oké! Dat zorgt er immers voor dat je je job op een duurzame, professionele en zorgeloze manier kan blijven uitvoeren, tot tevredenheid van bestaande en toekomstige klanten.
Zeker wanneer jouw tarieven al een hele tijd onveranderd gebleven zijn, is de tijd rijp voor een tariefverhoging. Stel jezelf daarom de volgende vragen:
Wil je je tarief verhogen als zelfstandige? Dan is het zeker een verstandige zet om de zogenaamde spilindex als maatstaf te nemen. Je zou 2% bij je tarief kunnen tellen telkens als die spilindex overschreden werd. De voorbije twee jaar gebeurde dit maar liefst zevenmaal (in augustus en december 2021, en februari, april, juli, oktober en november 2022).
In cijfers uitgedrukt: sinds augustus 2021 zou je jouw tarief met 14% kunnen verhogen (zevenmaal overschreden * 2%). Had je in augustus 2021 een uurtarief van 60 euro? Dan kun je volgens die berekening vandaag 68,40 euro aanrekenen.
We raden je zeker aan om die berekening met jouw boekhouder te bespreken, zodat hij of zij samen met jou kan analyseren welke onkosten de voorbije jaren fors duurder geworden zijn.
Maar hoe breng je nu je klanten op de hoogte van deze indexering? En hoe zorg je ervoor dat zij begrip tonen voor jouw beslissing?
Een van de mogelijke pistes is om een onderscheid te maken tussen bestaande en nieuwe klanten. Bij bestaande klanten kan je ervoor kiezen om je tarief ongewijzigd te laten of hen te zeggen dat je binnen een bepaalde termijn je tarief zal verhogen. Zeker voor trouwe klanten is een extra commerciële geste een goede beslissing.
Als je in je communicatie duidelijk verwijst naar de hierboven omschreven historiek van de spilindex, dan zorg je voor duidelijk onderbouwde argumenten. De meeste klanten zullen zeker begrip tonen voor jouw beslissing.
Bij nieuwe klanten kun je meteen je nieuwe tarief communiceren en vertellen dat dit al jouw geïndexeerde tarief is.
Veel succes!
